یک روز خوب، یک سفر خوب تر با دوستان پرنده نگر -سایت البزر قم
یک روز خوب، یک سفر خوب تر با دوستان پرنده نگر
سایت البزر قم
سه شنبه 22 بهمن 1392
پس از چند ماه که اغلب سفرهامون دو نفره شده بود، با همت دوست عزیزمون عاطفه، به اتفاق دوستان و اساتید پرنده نگر بازدید یک روزه ای از سایت پرندگان شکاری قم داشتیم. بودن در جمع دوستانِ خوش سفر، لذتی وصف ناپذیر داشت. ممنون از همه ی همسفرها و به ویژه عاطفه ی عزیز.
برخلاف بازدیدهای پیشین، تعداد شکاری ها چندان چشمگیر نبود، اما موفق شدیم اغلب پرندگان شاخص منطقه را مشاهده کنیم که لیست آنها در انتهای همین پست آورده شده است.
معرفی منطقه
در ابتدای جاده ی قم به گرمسار، به فاصله ی حدود 10 کیلومتر از شهر قم، دپوی امحای زباله و خودروهای اسقاطی (E505607 N344453) قرار گرفته است. از همین مسیر و دقیقا پشت بهشت معصومه تالابی هست (E505314 N344404) که به همین نام معروف شده. هر کدوم از این مناطق به منظور دیدن گونه های مشخصی از پرندگان جالب هستند.
تصویر 1- مسیر حرکت و محل های بازدید
بازدیــد از دپوی زبـــاله، جنبه ی توریـستی و طبیعت گــردی چندانی نــداره امــا گونه های شکاری خوبی می شه داخل منطقه دید. به ویژه اینکه اغلب نیازی نیست به زباله ها نزدیک بشیم و تجمع شکاری ها تا دشت های اطراف هم گسترده شده. دوست عزیزمون آقا رضا نام «سایت البرز» رو برای این منطقه انتخاب کرده اند که خیلی بهتر از دپوی زباله س!! آقا رضا از کارشناسان خبره در زمینه ی شکاری ها و به ویژه نگهداری پرندگان شکاری آسیب دیده و آماده سازی شون برای رهاسازی در طبیعت (با همکاری محیط زیست استان قم) هستند.
برنامه مون به طور کلی خیلی فشرده نبود و گشت و گذارمون رو با فراغ بال انجام می دادیم. سرآغاز کار هم صبحانه ی مفصل در مجتمع خدماتی-رفاهی مهتاب قم بود که قبلش همه می گفتیم: بچه ها عجله کنیم که نور رو از دست ندیم! بعدش جمله ها اینطور شد که: بچه ها روز رو از دست ندیم!!!!
خلاصه حدود ساعت 10 به سایت البرز رسیدیم و تا 12:30 گشت زدیم. به طور کلی و به نسبت بازدیدهای پیشین، تعداد شکاری ها خیلی کم بود اما گونه های خوبی مثل عقاب شاهی، دال سیاه و عقاب دریایی دم سفید مشاهده کردیم. حتی اواخر بازدید، 2تا روباه کنار لانه شان در حال آفتاب گرفتن دیدیم که خیلی هیجان انگیز بود.
در میانه ی بازدیدمون، یکبار هم مورد استقبال گرم عوامل سایت قرار گرفتیم که به سراغمون آمدند و گفتند با کی هماهنگ کردید؟؟ مجوز ورود گرفتید؟؟ برای عکاسی و فیلمبرداری نیاز به مجوز هست!! ما که متوجه نشدیم مجوز ورود به کجا منظورشون بود! جالبه که هر جا که میریم فقط ما که دوربین دستمونه نیاز به مجوز داریم. اما اونها که اسلحه شکاری دستشونه مجاز به هر امر شریفی هستند! (اینجا هم طبق معمول پوکه های زیادی جا به جا روی زمین دیده می شدند).
در ادامه به سمت تالاب بهشت معصومه رفتیم. در طول مسیر آبگیرهای کوچک و بزرگ دیگری هم وجود دارند که کنار یکی توقفی نسبتا طولانی داشتیم. نهار رو به همراه دوستان در کنار تالاب صرف کردیم. هوای دل انگیزی بود. ساعت 15:30 کم کم به سمت تهران حرکت کردیم.
داستان ما، شکاری ها و سایت های زباله
در اغلب مناطق کشورمون، بهتــرین و موثـــرترین راه برای مشاهــده ی جمعیــت های بزرگ شکاری ها، مراجعه به دپوی زباله در هر منطقه است. برای مثال دپوهایی که ما و دوستانمون بارها برای دیدن شکاری ها به اونجا مراجعه کردیم مربوط به شهرهای قم، اراک و قشم هستند.
حالا دلیل این الزام و اجبار چیه؟
ما که مجبوریم برای دیدن شکاری ها بریم و بحثی در این مطلب نیست!!! اما شکاری ها چرا مجبور هستند لابلای زباله ها پرسه بزنند؟؟ دلیلش طبق معمول بر می گرده به یک گونه از موجودات روی زمین: انسانِ دوپا یا همون اشرف مخلوقات!
زمانی که ما به عنوان اشرف مخلوقات، خودمون رو محق می دونیم که به بهانه ی «نیاز» وجب به وجب خاک رو برای ساخت مزرعه، شهرک، کارخانه، جاده و... اشغال کنیم، در واقع تمام تلاشمون رو برای «تخریب زیستگاه ها» انجام دادیم. دستمون هم درد نکنه! نتیجه می شه اینکه با نابودی گیاهان و حیواناتی (مانند جووندگان) که در سطوح پایینی هرم اکولوژیک قرار دارند، با تولید غذا و تامین رفاه برای خودمون، حیواناتی مانند شکاری ها رو که در سطوح بالایی هرم هستند، گرسنه رها کردیم.
زمانی که یک پرنده ی شکاری در قلمرو خودش با کمبود غذا مواجه می شه، روی میاره به محــل تجمع زبــاله ها! اما متاسفانه قضیه به همین جا ختــم نمی شه. داخل دپو زباله چی پیدا میشه؟ انواع آلودگی ها! مثلا در دپوی اراک، زباله های بیمارستانی روی هم انبار شده اند. البته جلوش تابلوی «زباله های بیمارستانی» داره، اما خیلی مطمئن نیستم که عقاب ها خوندن فارسی بلد باشند!
پرندگان مشاهده شده در سایت البرز و تالاب بهشت معصومه
جدول 1- لیست پرندگان مشاهده شده در سایت البرز
شماره |
نام فارسی |
نام انگلیسی |
نام علمی |
1 |
عقاب دریایی دم سفید |
White-tailed Eagle |
Haliaeetus albicilla |
2 |
کرکس سیاه (دال سیاه) |
Cinereous Vulture |
Aegypius monachus |
3 |
سنقر خاکستری ?? |
Hen Harrier |
Circus cyaneus |
4 |
عقاب صحرایی |
Steppe Eagle |
Aquila nipalensis |
5 |
عقاب شاهی |
Eastern Imperial Eagle |
Aquila heliaca |
6 |
خروس کولی |
Northern Lapwing |
Vanellus vanellus |
7 |
باقرقره شکم سیاه |
Black-bellied Sandgrouse |
Pterocles orientalis |
8 |
زاغی |
Eurasian Magpie |
Pica pica |
9 |
غراب |
Raven |
Corvus corax |
10 |
چکاوک کاکلی |
Crested Lark |
Galerida cristata |
11 |
چکاوک آسمانی |
Eurasian Skylark |
Alauda arvensis |
12 |
سار |
Common Starling |
Sturnus vulgaris |
13 |
گنجشک خانگی |
House Sparrow |
Passer domesticus |
14 |
دم جنبانک ابلق |
White Wagtail |
Motacilla alba |
جدول 2- لیست پرندگان مشاهده شده در محدوده تالاب ها-بهشت معصومه
شماره |
نام فارسی |
نام انگلیسی |
نام علمی |
15 |
اردک سر سبز |
Mallard |
Anas platyrhynchos |
16 |
اگرت بزرگ |
Great Egret |
Ardea alba |
17 |
یلوه ی آبی |
Water Rail |
Rallus aquaticus |
18 |
چارخو |
Common Moorhen |
Gallinula chloropus |
19 |
آبچلیک پاسرخ |
Common Redshank |
Tringa totanus |
20 |
آبچلیک تک زی |
Green Sandpiper |
Tringa ochropus |
21 |
ماهی خورک |
Common Kingfisher |
Alcedo atthis |
22 |
گنجشک سینه سیاه |
Spanish Sparrow |
Passer hispaniolensis |
23 |
پپت صحرایی |
Meadow Pipit |
Anthus pratensis |
24 |
پپت تالابی |
Water Pipit |
Anthus spinoletta |
25 |
زردپره تالابی |
Common Reed Bunting |
Emberiza schoeniclus |
در ادامه نیز تعدادی از عکس های مربوط به این سفر آورده شده اند:
به دوستی با شما افتخار میکنم