چلچله دمگاه سفید (House Martin)، پرنده مهاجری است که پاییز و زمستان را در شمال آفریقا و بهار و تابستان را در اروپا و آسیا می گذراند. در بازگشت از سفر به یاسوج، به طور اتفاقی متوجه منظری ای کم نظیر شدیم! در جایگاه سوخت قره واقع در سه راهی لردگان -سمیرم- یاسوج نزدیک به 300 لانه و پرواز صدها چلچله دمگاه سفید مشاهده کردیم که با جیغ و سر و صدای فراوان مشغول لانه سازی بودند!
اردیبهشت 94
اغلب دامنه های زاگرس در استان کهکیلویه و بویراحمد پوشیده از جنگل هستند و در بیشتر مناطق گونه غالب آنها بلوط ایرانی می باشد. این جنگل ها زیستگاه مناسبی برای گونه های متعدد پرندگان هستند. اگر چه زمان حضور ما در منطقه اواخر اردیبهشت ماه بود که پرندگان هیاهو و فعالیت های جفت یابی را پشت سر گذاشته و اغلب مشغول تهیه غذا برای جوجه های خود هستند، اما برخی گونه های زیر به دلیل جمعیت مناسبی که در منطقه دارند به راحتی در جنگل ها قابل مشاهده هستند:
- دارکوب سرسرخ
- سنگ چشم پیشانی سفید
- کمرکولی درختی
- کمرکولی بزرگ
- چرخ ریسک دم دراز
- چرخ ریسک آبی
دارکوب سرسرخ
شاید بتوان گفت یکی از بهترین مناطق ایران برای دیدن دارکوب سرسرخ، جنگل های اطراف یاسوج باشد.
گردشگری انبوه در بازدید از غارها
از آنجا که با فاصله ی کوتاهی از دو غار بسیار زیبا بازدید داشتیم، برآن شدیم تا در مورد فرهنگ صحیح بازدید از غار و اقدامات مناسب جهت حفاظت از غارها مطالعاتی داشته باشیم. تامل برانگیزترین نکته ای که در خصوص بازدید از غارها شنیده بودیم، «پرهیز از عکسبرداری با فلش به دلیل افزایش امکان رشد جلبک ها» بود. آیا واقعا فلش بر رشد جلبک ها تاثیرگذار است؟ حضور گردشگران در غارها چه عواقبی به دنبال دارد؟
شاید تنها زمانی که «سر به هوا» بودن به کار بیاید و منافعی داشته باشد، زمان پرنده نگری باشد. لذا ما هم عادت داریم به سر به هوا بودن! اما زمانی که در دامنه های زاگرس قدم می زنیم، تنوع و زیبایی وصف ناپذیر گیاهان به حدی است که ناخداگاه سر به سمت زمین می رود. با 5 دقیقه پیاده روی در این مناطق، شاید بتوان صدها گونه از گیاهان مختلف را رصد کرد. می توان گفت در یک متر مربع از زمین بیش از ده گونه گیاهی وجود دارد و قاعدتا در بهار که بسیاری گیاهان گل می دهند، این زیبایی به نهایت خود می رسد.
گل های شوید
روز 12 اردیبهشت 94، در روز پایانی سفر به غرب، برای بازدید از غار کتله خور زنجان به منطقه ی گرماب مراجعه کردیم. ساعت 8:40 صبح زمانی که در محوطه ی ورودی غار منتظر شروع بازدیدها بودیم، متوجه یک پرنده ی عجیب جلوی ساختمان های اداری شدیم. پرنده ای که تا به حال ندیده بودیم و هرگز تصور نمی کردیم ببینیم: «Namaqua Dove»
9 تا 12 اردیبهشت 94
کنگاور- بیستون- کرمانشاه- قوری قلعه- پاوه- اورامان تخت- مریوان- سقز- بیجار- کتله خور- قیدار-ابهر-تهران
در اغلب مناطق ایران، طبیعت در اردیبهشت ماه در چشم نواز ترین حالت خود به سر می برد. اما متاسفانه این ماه نیز مانند سایر ماه های سال تنها 4 آخر هفته دارد، لذا حداکثر به 4 منطقه می توان سفر کرد! بعد از کلی بررسی بین همه مناطقی که مشتاق دیدن آنها هستیم و برآورد مسافت ها و تعداد روزهای مورد نیاز، سرانجام با احتساب یک روز مرخصی و یک روز تعطیل رسمی بین سفر به غرب و شمالشرق، سفر به غرب را انتخاب کردیم.
مشاهده مناظر بی بدیل استان های غربی کشور، آثار تاریخی و طبیعی برجسته، سه پرنده جدید و یک پرنده نادر (در ایران) سفرمان را بسیار پربار و خاطره انگیز ساخت.
تصویر 1- گردنه ته ته (Ta Te)
جمعه 4 اردیبهشت 94
روز بعد از یک سفر 440 کیلومتری، به سختی از خواب بیدار شدیم، اما نزدیک ظهر دیدیم به هیچ عنوان نمیشه در این روزهای بهاری فرصت رفتن به طبیعت رو از دست داد! لذا مسیر فرحزاد به امام زاده داوود رو از روی Google Earth داخل جی پی اس ذخیره کردیم و ساعت 12 ظهر آشی که در زرین دشت پخته بودیم اما نشده بود که بخوریم رو برداشتیم و حرکت کردیم.
موقعیت مسیر
پنجشنبه 3 اردیبهشت 94
دشت لار، لاسم، زرین دشت
مدتهاست که در جستجوی هما (Lammergeier) هستیم و بارها به محل هایی در نزدیکی تهران که هما مشاهده شده مراجعه کردیم، اما همچنان موفق به دیدن این پرنده با ابهت و زیبا نشده ایم. این پرنده ی استخوان خوار از خانواده دال ها یا کرکس ها می باشد که در کوهستان ها زندگی می کند. در بسیاری ارتفاعات اطراف تهران و حتی گلابدره نیز مشاهده شده، اما ظاهرا برای ما طلسم شده است!!!
